পিছদিনা ৰাতি পুৱাল ৷ মানহঁতৰ সকলোৱেই মুখ হাত ধুই চেলুৱই খাই দহোটা মান সিহঁতৰ সেনাপতি মিঙ্গিমাহা ক্যাডেউঙৰ ওচৰলৈ গ'ল আৰু সেনাপতিক ক'লে – “ সেনাপতি। কাইলৈ আমাৰ যুঁজলৈ যাব লাগিব নহয় ?” সেনাপতিয়ে ক'লে— “এৰা ।” মানহঁতে ক'লে—“তেন্তে আমাৰ আজি দেও পূজা করা যুগুত।” সেনাপতি—“এৰা কৰিব লাগে।” সেনাপতিৰ এই আদেশ পাই মানহঁতে সিহঁতৰ বাহৰৰ ওচৰতে নৈৰ পাৰত এখন খোলা কৰিলে; সেই খোলাৰ ভিতৰতে এটা ভেটি কৰিলে। সেই ভেটিটোৰ ওপৰত দহবাৰখন গোমচেঙ্ কাপোৰ পাবিলে; ওপৰত সাত তৰপীয়া কৰি চন্দ্ৰাতপ আঁৰিলে আৰু ভেটিটোত সিহঁতৰ পেৰা এটাৰ পৰা এহাত মান ওখ এজনা বুদ্ধৰ মূৰ্ত্তি থাপনা কৰিলে। মিঙ্গিমাহাই তেতিয়া নিজে গেকৱা কাপোৰ পিন্ধি সেই মূৰ্ত্তিৰ ওচৰলৈ আহিল । বুঢ়াভগীয়া বাৰ্টা মানেও সেইদৰে গেৰুৱা কাপোৰ পিন্ধি পূজাৰ আলপইচান কৰিবলৈ ধৰিলে। ডেকা মানহঁতে ওচৰৰ বাৰী- বিলাকৰ পৰা ভাল ভাল ফুল আনিলে । মিঙ্গিমাহাই সেই ফুলেৰে আৰু মদে-ভাতে সিহঁতৰ ইষ্ট দেৱতা বুদ্ধক পূজা কৰিলে । প্ৰথমেই মানহঁতে মলাত কৰি ধূনা ধূপ লগাই পৱিত্ৰ বুদ্ধ মূৰ্ত্তিৰ চাৰিউফালে ঘূৰিবলৈ ধৰিলে। ৰণবাত্য বজোৱা মানহঁতে তাৰ লগে লগে ৰণবাদ্য বজালে । ডেকা ডেকা মান- বিলাকে বাঁহী, গগনা, বীণ লৈ গাই বজাই মূৰ্ত্তিৰ চাৰিউফালে ঘূৰিলে। চাই থাকোঁতে থাকোঁতে সেই ঠাইডোখৰত অসংখ্য মান গোট খালে। ষোড়শ উপচাৰে বুদ্ধ মূৰ্ত্তিৰ পূজা হ'ল । মূৰ্ত্তি পুজি উঠি মানহঁতে সিহঁতৰ এটাইবিলাক অস্ত্ৰ আনি মূৰ্ত্তিৰ আগত থলে । তেতিয়া মিঙ্গিমাহাই সেই বুদ্ধ মূৰ্ত্তিক সাষ্টাঙ্গে প্ৰণিপাত কৰি যুঁজ জিকাবলৈ তুতি কৰিলে । আন আন মানবিলাকেও সেই মূৰ্ত্তিৰ আগত পৰি পৰি সেৱা কৰিলে । হায়! প্রশান্ত বুদ্ধ মূৰ্ত্তিয়ে আজি মানহঁতক অন্যায় কৰি নৰ- হত্যা কৰিবলৈ বৰ দিব লগাত পৰিল। অসভ্য পৰ্ব্বতীয়া মানৰ হাতত বুদ্ধদেৱৰ পৱিত্ৰ ধৰ্ম্ম কলঙ্কিত হ'ল। যি শাক্য- সিংহই মানুহৰ জৰা, মৃত্যু, ৰোগ, ছখ, ক্লেশ দেখিব নোৱাৰি ৰাজমুকুট আৰু ৰাজসিংহাসন এৰি পৃথিবীতে সামান্য ধৰ্ম্ম প্ৰচাৰকৰ বেশে “অহিংসা পৰমোধৰ্ম্ম” এনে মত প্ৰচাৰ কৰিছিল ; অসভ্য মানহঁতৰ হাতত পৰি তেওঁৰ পৱিত্ৰ আত্মাই আজি স্বৰ্গৰ পৰা এই পৰ্ব্বতীয়া মান কেইটাক অসমীয়াৰ বংশ লোপ কৰিবলৈ বৰ দিব লগাত পৰিল ৷
মানহঁতৰ পূজা দিয়া হ'ল । এটাইবিলাক মানেই পূজাৰ প্রসাদ মদ-ভাত খালে। বেলি দেড়পৰ হোৱাত মানহঁতে বুদ্ধ মূৰ্ত্তিক আসনৰ পৰা নমালে আৰু আগৰ দৰে ভালকৈ জপাৰ ভিতৰত সুমুৱাই থলে। ইয়াৰ পিছতে মানহঁতে সেই মেলতে বন্দীহঁতক কি কৰিব এইটো আলচ কৰিবলৈ ধৰিলে। বুঢ়া কামডেঙ, নামেৰে মানটোৱে মিঙ্গিমাহাক ক'লে— “ সেনাপতি ! এই বন্দীবিলাকক নো কি কৰা হ'ব ?” মিঙ্গিমাহাই ক'লে— “তোমালোক দহোটাই যি ভাল দেখা তাকে কৰিম।” সেনাপতিৰ এই কথা শুনি কামডেঙে ক'লে— “তেন্তে সকলো সমজুৱাকে সোধা যাওক” এই বুলিয়েই কামডেঙে সমজুৱা - বিলাকলৈ চাই সুধিলে— “ভাইহঁত ! আমি কালি প্রাতসতে খুঁজলৈ যাম । যাম। আজিয়েই বন্দীবিলাকক যি হয় এটা কৰা যাওক । তোমালোকেনো কি কৰিব খোজা ?” কামডেঙৰ এই কথাত ডেকা ডেকা কিছুমান মানে উত্তৰ কৰিলে – “সিহঁতক কাটি পেলোৱা যাওক।” বুঢ়া বুঢ়া কেতখিনি মানে ক'লে—“সিহঁতক হাদিৰালৈ লৈ যোৱা যাওক। তাতে যি হয় কৰা যাব।” দুইও দলৰ এই মত শুনি কামড়েঙে ক'লে— “তহঁত দুজাকে দুৰকম মত দিলি । আমাৰ এই বন্দীবিলাকক ইয়াৰ পৰা লৈ যাব লাগিলে সিহঁতক ৰখ পৰ দি নিওঁতে আমাৰ কেতখিনি মানুহ লাগিব । চন্দ্ৰকান্ত ৰজাই বা কিমান ৰণুৱা গোটাইছে তাৰ ঠিকনা নাই। সেই দেখি মোৰ মনেৰে হ'লে সিহঁতক ইয়াতে শেহ কৰি যোৱা ভাল। তহঁতে বা কি কওৱ।” কামডেঙৰ এই কথাত সকলোবিলাক মানেই অলপ পৰ জিৰাই সতাই ভাবি একেমুখে ক'লে—“তেন্তে বন্দীহঁতক ইয়াতে মাৰি পেলোৱা যাওক।” মানহঁতৰ এই দৰে একেমত হোৱাত কামডেঙ, আৰু মিঙ্গিমাহাই বন্দীবিলাকক এজন এজন কৰি উলিয়াই আনিবলৈ আদেশ দিলে। মানহঁতেও একে একে বন্দীবিলাকক উলিয়াই আনিবলৈ ধৰিলে। চাৰিজন মানে প্রথমেই চণ্ডী বৰুৱাক আনি উলিয়ালে। সেনাপতি মিঙ্গিমাহাই চণ্ডী বৰুৱাক তাৰ আগত থিয় কৰি সুধিলে— “অহম ! তই কেলেই আমাৰ লগত যুঁজ কৰিছিলি ?” চণ্ডী বৰুৱাই বুজিলে যে মানহঁতৰ পৰা তেওঁৰ ৰক্ষা পোৱা টান। আৰু মৰিবৰ সময়ত কাপুৰুষৰ দৰে মৰাতকৈ সাহেৰে সৈতে মৰাই ভাল। ইয়াকে ভাবি আৰু মৰণকে সাৰোগত কৰি নিৰ্ভয় চিত্তে উত্তৰ কৰিলে – “মই তহঁতৰ লগত যুঁজ কৰিবলৈ নেপালোঁ । বিধতা মোলৈ অপ্রসন্ন হ'ল।” মিঙ্গিমাহাই সুধিলে—“ভালকৈ যুঁজ কৰা হলেনো কি কৰিলি- হেতেন ?” চণ্ডী বৰুৱাই ক'লে— “ভালকৈ মই সৈন্য-সামন্ত গোটাই যুঁজিব পৰা হলে তোৰে সমন্বিতে তোৰ মানক থুকুচি থুকুচি কাটিলোহেতেন। কিন্তু বিধতা মোলৈ অপ্রসন্ন হ'ল।” মিঙ্গিমাহাই হাঁহি হাঁহি ক'লে— “অহম ! তোৰ যদি এতিয়াও যুঁজ কৰিবলৈ হাবিলাষ আছে তেন্তে তই মোৰ দোৱনীয়া হ আৰু হাদিৰাচকিৰ যুঁজলৈ ওলা।” চণ্ডী বৰুৱা — “হাদিৰাত কাৰ লগতনো যুঁজ কৰিবলৈ ?” মিঙ্গিমাহা — “চন্দ্ৰকান্ত ৰজাৰ লগত।” চণ্ডী বৰুৱা—“ইটো প্রাণ থাকোতে মই ৰজাৰ বিপক্ষে অস্ত্ৰ ধৰিব নোৱাৰোঁ।” মিঙ্গিমাহা – “তোৰ ৰজা কোন অ?” চণ্ডী বৰুৱা— “মোৰ ৰজা চন্দ্ৰকান্ত সিংহ।” মিঙ্গিমাহা —“তোৰ ৰজা এতিয়াও চন্দ্ৰকান্তই আছেনে? মইনো তেন্তে কি ?” চণ্ডী বৰুৱা— “মোৰ ৰজা এতিয়াও চন্দ্রকান্তই । তই অধৰমী, পশু, পিশাচ মান।” চণ্ডী বৰুৱাৰ এই কথাত মিঙ্গি- মাহা খঙতে ৰঙা পৰি তৎক্ষণাৎ তাৰ তৰোৱাল উলিয়াই তেওঁৰ মূৰত ঘা মাৰি দিলে ; এনেতে আৰু চাৰি পাঁচোটা মানে তেওঁৰ ওপৰত ওপৰাউপৰি কৰি তৰোৱাল মাৰি চণ্ডী বৰুৱাক ইহ জনমৰ যাতনাৰ পৰা মুক্ত কৰিলে । মানৰ হাতত এইদৰে ছকুৰি বছৰ বয়সত মইনবৰি গাৱঁত চণ্ডী বৰুৱাই তেওঁৰ জীৱলীলা সামৰিলে ।
চণ্ডী বৰুৱাক কাটি উঠি মানহঁতে হলকান্ত আৰু লক্ষ্মীকান্ত বৰুৱাক আনিবলৈ গ'ল। মানহঁতে তেওঁবিলাকৰ ঘৰৰ ভিতৰত সোমাই তেওঁবিলাকৰ কাকো নেপাই উলটি আহি সেনাপতিক জনালে যে বন্দী পলাইছে। মিঙ্গিমাহাই সিহঁতৰ এই কথা শুনি খঙতে ৰঙা পৰিল আৰু তেওঁবিলাকক নেপাই পমীলাহঁতৰ পৰীয়া মানটোক আনিবলৈ দিলে। মানহঁতে গৈ সেই দুৱাৰৰখা মানটোক আনিলে । সি আহি আগত থিয় হোৱা মাত্ৰকে মিঙ্গিমাহাই চকু পকাই পকাই সুধিলে—“ তোৰ বন্দী দুজনী কি হ'ল ? টেঙ্গুলা কালি কেনেকৈ মৰিল ?” পৰীয়াটোৱে ক'লে —“জানো সিহঁতৰ কি হ'ল কব নোৱাৰোঁ। টেঙ্গুলাক কোনোবা মানুহে আহি মাৰিলে।” মিঙ্গিমাহা— “তই সঁচা কথা ক। টেঙ্গুলা মৰা, বন্দী দুজনী পলোওৱা ইয়াত ভালেমান কথা থাকিব পায় । সঁচা নকওর যদি তোক আজি কাটি পেলাম।” পৰীয়াটোৱে তেওঁৰ এই কথাত এবাৰ কামডেঙৰ চকুৰ ফালে চাই ক'লে— “সেনাপতি ! মই সঁচা কব লাগিলে দোষ তোমাৰ গাতেই উলটি পৰিব।” পৰীয়াটোৰ এই কথাত মিঙ্গিমাহা খঙতে ৰঙা পৰি ক'লে— “কি ! তোৰ ইমান সাহ ! তই মোক মুখে মুখে উত্তৰ দিয়!” পৰীয়াটোৱে তেতিয়া সমজুৱাহঁতলৈ চাই ক'লে— “ভাইহঁত ! তহঁতে ন্যায় বিচাৰ কৰ। সেনাপতিয়ে ম্যায় বিচাৰ কৰিব নোখোজে।” পৰীয়াটোৰ এই কথাত মান- হঁতে টিপোৱাটিপি কৰি হাঁহিবলৈ ধৰিলে। অৱশেহত কামড়েঙে ক'লে— “বাৰু ! তোৰ আমি উচিত বিচাৰ কৰোঁ। তই কি কব খোজ ক।” পৰীয়াটোৱে ক'লে— “বাৰু মই যি কওঁ কম । কিন্তু সেনাপতিৰ সেই তিৰুতাজনীক সমাজৰ ভিতৰলৈ আনিব লাগে।” মিঙ্গিমাহা—“মই তাইক কেতিয়াও আনিব নিদিওঁ।” কামডেঙ—“ভাই সেনাপতি! দোষীক দণ্ড দিয়াৰ আগেয়ে বিচাৰ কৰা উচিত। তাইতো আমাৰ মানৰ তিৰোতা নহয় । তাই অসমীয়া, আদেশ কৰা তাইক আনো।” মিঙ্গিমাহাই কামডেঙৰ এই কথা এৰাব নোৱাৰি ক'লে— “বাৰু ! তেন্তে আন।” সেনাপতিৰ এই কথাত কামডেঙে নিজে গৈ পছমীক মাতি আনিলে । পদুমী আহি সমাজৰ মাজত থিয় দিলে । তেতিয়া কামডেঙে সুধিলে—“পৰীয়া! তই কি কব খোজ ক।” পৰীয়াটোৱে ক'লে— “ভাইহঁত ! তহঁতে তাইক সোধ তাই সেনাপতিক খাটি বন্দী এটা এৰি দিছে নে নাই।” তাৰ এই কথাত মিঙ্গিমাহাৰ মনক খঙে আৰু লাজে বেঢ়ি ধৰিলে। সি মাতিব নোৱাৰাত পৰিল । একে থৰে ৰ' লাগি পহুমীৰ ফালে চাই ৰ'ল ৷ পছমীয়ে উত্তৰ কৰিলে “হয়! মই এটা বন্দীক সেনাপতিক খাটি মোকলাই দিছো।” কামডেঙে ক'লে— “কিয় মোকলাই দিলি ?” পছমী—“সি ওলাই গৈ ইবিলাক বন্দীকে বুধি কৰি পলুৱাই নিবলৈ।' কামডেঙে ক'লে— “সেনাপতি ! শুনা তোমাৰ এই কি কয়।” সেনাপতিয়ে তবধ মনেৰে শুনিবলৈ ধৰিলে। কামডেঙে সুধিলে— “সিহঁতক পলুৱালি কেলেই ?” পহুমী—“সিহঁতৰ জাতকুল, প্ৰাণ ৰক্ষা কৰিবলৈ ।” কামডেঙ— “আমাৰ হাতত থকাতনো সিহঁতৰ কি বেয়া হৈছিল ?” পদুমী— “পিশাচৰ হাতত থাকিলে যদি মানুহৰ একো বেয়া নহয় তেন্তে সিহঁতৰো একো বেয়া হোৱা নাছিল। মই নুবুজিহে কৰিলোঁ।” কামডেঙ— “পিশাচ কোন অ?” পদুমী—“অধৰ্মী মান।” পদুমীৰ এই কথাত সকলোবিলাক মানেই জিকজিকাই উঠিল। এনেতে মিঙ্গিমাহাই সিফালৰ পৰা ক'লে— “ পদুমী ! তই গা বুজি সমজুৱাৰ আগত কথা ক। তোৰ বেয়া হব। মই ৰাখিব নোৱাৰিম।” পহুমী—“মিঙ্গিমাহা ! আজি মই ভয় নকৰোঁ। তোৰে মোৰে সম্পর্ক ছিগিল। সেই দেখি মোৰ দোষ ক্ষমা কৰিবি।” পদুমীৰ এই কথাত মিঙ্গি- মাহাই সমজুৱা আৰু কামডেঙলৈ চাই ক'লে— “ভাইহঁত ! দোষেই হইছে বা গুণেই হইছে এইক আৰু একো কথা মুহুধিবি। এইক এৰি দে। মইও পৰীয়াটোক এৰিলোঁ।” সমজুৱাহঁতে ক'লে—“সেনাপতি! তোমাৰ মুখলৈ চাই এইক এৰিলেও এৰিব পাৰোঁ—কিন্তু আমাৰ মানলৈ এইৰ ঘিণ কিমান চোৱাচোন । এইৰ দোষতে টেঙ্গুলা মৰিছেনে নাই ভাবি চোৱাচোন । আমি এইক আৰু কেই আষাৰমান কথা সোধোঁ । এই যদি মুখ ৰাখি কথা কয় তেন্তে ভাল। নচেৎ এইক শুদাই নেৰোঁ৷” সিহঁতৰ এই কথাত মিঙ্গিমাহাই পছমীক ক'লে— “বুকৰ জীউ ! তই আজি বৰকৈ মদ খাইছিলি হবলা। তই সমজুৱাহঁতক সেৱা কৰি ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰ । মুখ ৰাখি কথা ক।” পছমীয়ে ক'লে— “মিঙ্গিমাহা ! মই মদ ফটিকা খোৱা নাই । মোৰ আৰু জীৱলৈকে৷ বাঞ্চা নাই। তোক মই ভাল পাইছিলোঁ। সোণা ৷ মোক বিদায় দে। তোৰ এই পিশাচহঁতে মোক কাটি পেলাওঁক।” পছমীৰ এই কথাত মিঙ্গিমাহা বৰ বিমৰিষ হ'ল। কামডেঙৰ চকুলৈ চাই চকুৰেই কাবৌ-মিনতি জনালে । কামডেঙে তিলোৱাৰ ভাব বুজি মৰম লাগি পদুমীক ক'লে— “ পদুমী! তই মদ খাইছ হবলা । ভালকৈ কথা ক। বাৰু কচোন টেঙ্গুলা কেনেকৈ মৰা পৰিল।” পদুমী – “টেঙ্গুলাই পাপৰ পৰাচিত কৰিলে। সি পিশাচে আৰু এই পিশাচে তুইও লগ লাগি সিহঁতৰ জাত মাৰিবলৈ গৈছিল। ঈশ্বৰে তাৰ প্ৰতিফল দিলে । এতিয়া তহঁত পাষগুহঁতে মোক কাটি পেলা।” পদুমীৰ এই কথাত এইবাৰ সমজুৱাহঁতৰ ভিতৰৰ এটা ডেকা মানে থিয় হৈ কবলৈ ধৰিলে। “ভাইহঁত ! চা। এই তিৰোতাজনীয়ে আমাক কেনেকৈ গালি পাৰে । সেনাপতিৰ তিৰুতা হ'ল বুলি আমাক ইমান গালি পাৰিব লাগেনে? চাচোন এইৰ দোষতে আমাৰ টেঙ্গুলা মৰিল । এই আহিবৰে পৰা আমাৰ কিমান বন্দী পলুৱাই দিলে। এইয়ে আমাৰ সেনাপতিক এজন সাহিয়াল বীৰ গুচাই এটা ভেড়া কৰিলে ৷ এই আমাৰ প্ৰধান শত্ৰু নহয়নে ? এইক জীয়াই জীয়াই পুৰিব নেলাগেনে ? এইৰ মঙ্গহ কাউৰ শগুনক দিব নেলাগেনে ?” মানটোৰ এই কথাত সমজুৱাবিলাক জ্বলি উঠিল আৰু একে মুখে ক'লে— “এইক ধৰ। জীয়াই জীয়াই পোৰ” এই বুলিয়েই কুড়িটা সমজুৱাই পছমীলৈ খেদা মাৰি আহিল। মিঙ্গিমাহাই সিহঁতক খেদা মাৰি অহা দেখি একেচাবে উঠি গৈ পহুমীক আঁকোৱালি ধৰি ক'লে— “বুকৰ জীউ ! তই কথা নকবি । সমজুৱাহঁতৰ ভৰিত দীঘল দি পৰ।” পছমীয়ে ক'লে— “মিঙ্গিমাহা ! চাওঁ তই মোক এৰি দে” এই বুলি কৈয়েই আজোৰ মাৰি তাৰ হাতৰ পৰা ওলাই মানহঁতৰ আগত থিয় হৈ হেপাহ পলুৱাই নির্ভয় চিত্তে ক'লে— “পিশাচহঁত ! পাষণ্ডহঁত ! ৰাক্ষসহঁত! তহঁতে মোক কাটি পেলা । মোৰ মঙ্গহ কাউৰ শগুনক দে। তেও তহঁতৰ হাতৰ পৰা সাৰোঁ। নৰকীহঁত ! অধৰমীহঁত ! তহঁতে মোক কি কৰিবলৈ নথলি। মোৰ আই, বোপাই, ভাই, ককাই সকলোকে মাৰিলি । মোৰ জাত মাৰিলি ৷ মোৰ সতীত্ব হৰণ কৰিলি ৷ যদি এজন ঈশ্বৰ আছে, যদি পৃথিবীত ধৰ্ম্ম আছে তেন্তে নিশ্চয় নিশ্চয় তহঁতে ইয়াৰ প্ৰতিফল পাবি । ঈশ্বৰে কৰে তহঁতৰো লৰা তিৰুতাই আমাৰ দৰেই কান্দিব। ঈশ্বৰে কৰে তহঁতৰো লৰা তিৰুতাৰ আন কোনোবাই এইদৰে জাতকুল মাৰিব।” পছমীৰ এই কথাত মানহঁত খঙতে জ্বলি আহিল। দহোটা মানে আহি পহুমীক বান্ধিবলৈ ধৰিলে। মিঙ্গিমাহাই চকুৰ লো টুকিবলৈ ধৰিলে। পাচোটা মানে আৰু কামডেঙে তাক আহি আগুৰি ধৰিলে। কামডেঙে কলে— “সেনাপতি! ক্ষমা কৰিবা। শোক নকৰিবা । তাই মৰক ৷ তাই তোমাৰ নিচিনা বীৰ এটাকো কাপুৰুষ কৰি পেলালে। ভাল হ'ল আমাৰ আপদ খণ্ডিল । কাইলৈ আমি হাদিৰালৈ যাম । পৰীয়াটোৱে আহি আঠু লৈ ক'লে—বীৰ ! তাই ভ্ৰষ্টাও । তাইত সঁজাত নাই ৷ ” সিহঁতৰ কথা শুনি সেনাপতি মনে মনে থাকিল । পহুমীক মানহঁতে বান্ধি ছাতি নি বৰনগৰৰ পৰা ধৰি অনা বন্দীবিলাকৰ লগত একেটা ঘৰতে সুমুৱাই বাহিৰৰ পৰা সেই ঘৰটোৰ দুৱাৰ বান্ধি ঘৰটোত জুই লগাই দিলে। হুম্ হুম্ শবদেৰে অগ্নি জ্বলি উঠিল । বন্দীহঁতে “আইঔ পুৰি মৰিলে৷ ঐ” বুলি চিঞৰিবলৈ ধৰিলে। চাই থাকোঁতে থাকোঁতে অভ্রং লেহী অগ্নি শিখা জ্বলি উঠিল। জুইৰ হুম্হুমনিত হতভগীয়া বন্দীহঁতৰ মাত ক্ৰমে নিজম্ পৰি গ'ল । এইদৰে সেই মইনবৰি গাৱঁতে পাষণ্ডহঁতে এনেকুৱা ভীষণ নিষ্ঠুৰতা আচৰণ কৰি সিহঁতৰ পিশাচ প্ৰকৃতিৰ চিনাকি দি পিছ দিনা হাদিৰালৈ যাত্ৰা কৰিলে ।