সততে "ভাৰতত মুছলমান শিল্পৰ মণি" বুলি বৰ্ণনা কৰা তাজমহল প্ৰেম, সৌন্দৰ্য্য আৰু স্থাপত্যৰ উজ্জ্বলতাৰ বিশ্বব্যাপী স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত প্ৰতীক। ভাৰতৰ উত্তৰ প্ৰদেশ ৰাজ্যৰ আগ্ৰা চহৰত অৱস্থিত এই তাজমহল ইয়াৰ সৃষ্টিকৰ্তাসকলৰ আবেগ আৰু কাৰুকাৰ্য্যৰ চিৰস্থায়ী প্ৰমাণ।
ইতিহাস:
১৬৩১ চনত ১৪ সংখ্যক সন্তান জন্ম দিওঁতে মৃত্যু হোৱা মোগল সাম্ৰাজ্যৰ সম্ৰাট শ্বাহজাহানে তাজমহলৰ নিৰ্দেশ দিছিল আৰু চাৰিওফালৰ কমপ্লেক্সটো। ১৬৫৩ চনত নিৰ্মাণ সম্পূৰ্ণ হোৱা এই স্মৃতিসৌধটো এতিয়াও বিশ্বৰ অন্যতম বিখ্যাত স্থাপত্যৰ আশ্চৰ্য্য হিচাপে পৰিগণিত হৈছে।
স্থাপত্য:
তাজমহল মোগল স্থাপত্যৰ এক মাষ্টাৰপিছ, পাৰ্চী, ইছলামিক, আৰু ভাৰতীয় স্থাপত্য শৈলীৰ উপাদানসমূহ মিহলাই। মূল সমাধিস্থলটো বগা মাৰ্বলৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে, যাৰ ফলত ইয়াক ইয়াৰ চিনাকি ৰূপ দিয়া হৈছে। ইয়াৰ আটাইতকৈ স্বকীয় বৈশিষ্ট্যসমূহৰ ভিতৰত আছে:
১/ গম্বুজ: কেন্দ্ৰীয় গম্বুজটো হৈছে এটা সুন্দৰ বগা মাৰ্বলৰ গঠন যিটো অট্টালিকাৰ ওপৰত ওপঙি থকা যেন লাগে। ইয়াৰ মুকুট পিতলৰ ফিনিয়াল আছে যিয়ে দিনটোৰ পৰিৱৰ্তিত ৰংবোৰ প্ৰতিফলিত কৰে।
২/ মিনাৰেট: মূল গঠনৰ প্ৰতিটো চুকত এটাকৈ চাৰিটা মিনাৰে কীৰ্তিচিহ্নটোত ভাৰসাম্য আৰু কৃপা যোগ কৰে। এই মিনাৰবোৰ ভূমিকম্প হ’লে মূল সমাধিক্ষেত্ৰৰ ওপৰত নপৰিবলৈ অলপ বাহিৰলৈ হেলনীয়া কৰি ৰখা হয়।
৩/ খোলাযুক্ত মুখাৱয়ব: তাজমহলৰ মুখমণ্ডলত আচৰিত ধৰণৰ খোলাযুক্ত প্ৰৱেশদ্বাৰ আৰু কোৰআনৰ পৰা সুন্দৰ শিলালিপি আছে যিয়ে ইয়াৰ মুখাৱয়ব শোভা পায়। মাৰ্বলৰ পৃষ্ঠভাগ জটিল ইনলে কাম আৰু অৰ্ধমূল্যবান শিলেৰে চহকীভাৱে সজাই তোলা হৈছে।
বাগিচা কমপ্লেক্স:
তাজমহলৰ চাৰিওফালে এক বিশাল বাগিচা আছে য’ত নিখুঁতভাৱে পৰিকল্পিত পথ, প্ৰতিফলিত পুখুৰী, আৰু ফোয়াৰা আছে। বাগিচাখন জলধাৰা আৰু পথৰ দ্বাৰা চতুৰ্থাংশত ভাগ কৰা হৈছে, যাৰ ফলত প্ৰতিসমতা আৰু নিশ্চিন্ততাৰ অনুভূতিৰ সৃষ্টি হয়।
প্ৰেমৰ প্ৰতীক:
ইয়াৰ নিৰ্মাণৰ আঁৰৰ মৰ্মস্পৰ্শী প্ৰেম কাহিনীৰ বাবে তাজমহলক প্ৰায়ে "প্ৰেমৰ স্মৃতিসৌধ" বুলি কোৱা হয়। পত্নী মুমতাজ মহলৰ প্ৰতি শ্বাহজাহানৰ গভীৰ মৰম এই কীৰ্তিচিহ্ন সৃষ্টিত অমৰ হৈ পৰিছে, যাৰ ফলত ই চিৰস্থায়ী প্ৰেম আৰু ভক্তিৰ প্ৰতীক।
ইউনেস্কোৰ বিশ্ব ঐতিহ্য স্থান:
১৯৮৩ চনত তাজমহলক ইয়াৰ সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহাসিক তাৎপৰ্য আৰু ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে ইয়াক সংৰক্ষণ কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাক স্বীকৃতি দি ইউনেস্ক’ৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ হিচাপে চিহ্নিত কৰা হয়।
দৰ্শনাৰ্থীৰ আকৰ্ষণ:
তাজমহলে প্ৰতি বছৰে বিশ্বৰ লাখ লাখ দৰ্শনাৰ্থীক আকৰ্ষণ কৰে আৰু ইয়াক গ্ৰহটোৰ অন্যতম ফটোগ্ৰাফী ল্যাণ্ডমাৰ্ক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ইয়াৰ ইথাৰিয়েল সৌন্দৰ্য্য, সুন্দৰ কাৰুকাৰ্য্য আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত ৰোমান্টিক আখ্যানে মানুহক মোহিত কৰি ৰাখিছে।
তাজমহল কেৱল এক আচৰিত স্থাপত্যৰ আশ্চৰ্য্য হিচাপেই নহয়, প্ৰেমৰ শক্তি আৰু ভাৰতত মোগল সাম্ৰাজ্যৰ চিৰস্থায়ী উত্তৰাধিকাৰৰ প্ৰমাণ হিচাপেও থিয় দিছে। ই ভাৰতৰ এক আইকনিক প্ৰতীক আৰু প্ৰেম আৰু সৌন্দৰ্য্যৰ কালজয়ীতাৰ প্ৰতীক হৈয়েই আছে।
